Podczas Konferencji Kliniczno-Naukowej Stowarzyszenia Dystrofii Mięśniowej (MDA) w dniach 16-19 marca 2025 roku zaprezentowano dane pochodzące z badania real-world, które wykazały korzystny profil bezpieczeństwa oraz oznaki skuteczności terapii genowej delandistrogene moxeparvovec (Elevidys) w rzeczywistej grupie pacjentów z dystrofią mięśniową Duchenne’a (DMD).
Terapia została po raz pierwszy zatwierdzona przez FDA w czerwcu 2023 roku dla pacjentów z DMD w wieku 4–5 lat, a w czerwcu 2024 roku otrzymała rozszerzoną rejestrację w leczeniu wszystkich pacjentów powyżej 4. roku życia. Jak zauważyli autorzy badania, kryteria włączenia do badań klinicznych były rygorystyczne, dlatego potrzebne są dane z rzeczywistej praktyki, by lepiej ocenić bezpieczeństwo i skuteczność leczenia poza kontrolowanymi warunkami badań.
W retrospektywnej serii przypadków z rzeczywistej praktyki, 8 z 11 pacjentów (73%) nie spełniało kryteriów włączenia do badań klinicznych. Pacjenci ci byli leczeni w jednym dużym ośrodku przed rozszerzeniem wskazań rejestracyjnych w 2024 roku i byli obserwowani przez co najmniej 6 miesięcy, przy czym 6 pacjentów miało 12-miesięczny okres obserwacji. Dane przed i po leczeniu – obejmujące funkcje motoryczne, badania laboratoryjne, obrazowanie serca, działania niepożądane i interwencje – zostały zebrane z elektronicznej dokumentacji medycznej.
Badanie wykazało, że terapia była dobrze tolerowana. Łącznie 9 pacjentów (82%) doświadczyło działań niepożądanych związanych z leczeniem, z których najczęstszym były łagodne objawy żołądkowo-jelitowe (wystąpiły u 7 pacjentów, 63%). Dodatkowo, 4 pacjentów (37%) doświadczyło hepatotoksyczności lub podwyższonego poziomu troponiny. Tym pacjentom podano zwiększone dawki doustnych kortykosteroidów, a jeden pacjent został hospitalizowany w celu podania dożylnych kortykosteroidów. U wszystkich pacjentów uzyskano zarówno wycofanie objawów, jak i poprawę wyników laboratoryjnych.
Do oceny skuteczności zastosowano skalę North Star Ambulatory Assessment (NSAA). Mediana wyników NSAA wynosiła: 20 (12–30) na początku, 23,5 (15–34) po 6 miesiącach i 26 (17–33) po 12 miesiącach. Potrzebne są dalsze dane z długoterminowej obserwacji, ale wyniki sugerują korzyści z terapii. Warto zauważyć, że wzrosty wyników NSAA oraz poprawy w testach funkcji ruchowej, które nie zostały przedstawione podczas konferencji, były większe u pacjentów, którzy nie otrzymywali kortykosteroidów, co sugeruje, że rozpoczęcie terapii kortykosteroidami mogło wpłynąć na wyniki badania.
Inne badanie zaprezentowane na konferencji MDA analizowało zbiorcze wyniki dotyczące funkcji układu krążenia z badań klinicznych nad terapią delandistrogene moxeparvovec z okresem obserwacji sięgającym do 5 lat. Do analizy włączono cztery badania: EMBARK (NCT05096221), ENDEAVOR (NCT04626674), Study 102 (NCT03769116) i Study 101 (NCT03375164).
„Najczęstszą bezpośrednią przyczyną śmierci w DMD jest niewydolność krążeniowo-oddechowa, co oznacza, że terapie modyfikujące przebieg choroby muszą działać zarówno na mięśnie szkieletowe, jak i oddechowe oraz serce” – tłumaczą autorzy badania. –„Chociaż model myszy z DMD wykazał poprawę parametrów kardiologicznych bez oznak toksyczności, potrzeba lepszego zrozumienia bezpieczeństwa kardiologicznego terapii u ludzi”.
Autorzy badania przeanalizowali dane od 218 pacjentów, z których 210 było ambulatoryjnych. Początkowa frakcja wyrzutowa lewej komory (LVEF) mieściła się w zakresie 48,9%–78%. Wartości LVEF pozostawały stabilne we wszystkich badaniach, a profil bezpieczeństwa kardiologicznego uznano za możliwy do opanowania.
Zgłoszono dwa przypadki zapalenia mięśnia sercowego w ciągu kilku dni po infuzji, oba ustąpiły w ciągu 3 tygodni. Jeden pacjent otrzymał dodatkowe leczenie kardiologiczne. U innego pacjenta w badaniu ENDEAVOR doszło do nawrotu autoimmunologicznego zapalenia mięśni z jednoczesnym zapaleniem serca podczas odstawiania leków immunosupresyjnych, które ustabilizowało się po 2 tygodniach leczenia. Poza tymi dwoma przypadkami zapalenia mięśnia sercowego, wahania poziomu troponiny I były zgodne z tymi obserwowanymi w DMD i były bezobjawowe.
„Wyniki badań klinicznych z nawet 5-letnim okresem obserwacji wskazują na możliwy do opanowania profil bezpieczeństwa kardiologicznego delandistrogene moxeparvovec u pacjentów z DMD” – podsumowali autorzy. – „Leczenie delandistrogene moxeparvovec jest ogólnie dobrze tolerowane i bezpieczne, bez oznak trwałego uszkodzenia serca związanego z terapią.”
Zobacz całą publikację: Rose McNulty. Real-World Study Suggests DMD Gene Therapy Is Safe, Effective. AJCM, March 26, 2025.