Na początku czerwca w czasopiśmie Nature Medicine ukazała się publikacja opisująca przełomowy sukces terapii genowej w obustronnym przywróceniu słuchu u pięciorga dzieci z wrodzonym upośledzeniem słuchu spowodowanym mutacją w genie OTOF. Jest to pierwszy potwierdzony sukces terapii genowej w leczeniu obustronnej głuchoty, po wcześniejszych badaniach dotyczących poprawy słuchu w jednym uchu. Badanie kliniczne prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Fudan w Szanghaju oraz Massachusetts Eye and Ear Infirmary w Bostonie objęło pięciu pacjentów w wieku od 1 do 11 lat. Wczesne wyniki badania wykazały znaczną poprawę percepcji mowy i lokalizacji dźwięku, nawet w hałaśliwym otoczeniu.
„Przywrócenie słuchu w obydwu uszach dzieciom głuchym od urodzenia może zmaksymalizować korzyści płynące z odzyskania słuchu” – stwierdził współautor badania, dr Yilai Shu z Uniwersytetu Fudan. – „Nowe wyniki pokazują, że to podejście jest bardzo obiecujące i wymaga przeprowadzenia międzynarodowych prób na większą skalę”.
Badanie zostało oparte na wcześniejszych pracach tego samego zespołu, który w październiku 2023 roku jako pierwszy na świecie ogłosił dane kliniczne dotyczące stosowania terapii genowej w celu przywrócenia słuchu. Następnie na początku 2024 roku naukowcy zaprezentowali kolejne dane wskazujące na dalszą poprawę słuchu u pięciorga z sześciorga dzieci, które otrzymały terapię genową w jednym uchu.
Terapia genowa AAV1-hOTOF polega na wstrzyknięciu wektora związanego z adenowirusami (adeno-associated virus, AAV), który transportuje działającą wersję genu OTOF bezpośrednio do komórek w uchu wewnętrznym. Następnie komórki te są w stanie wytworzyć funkcjonalne białko otoferliny, które jest niezbędne do przekazywania sygnałów dźwiękowych z komórek rzęsatych w uchu wewnętrznym do neuronów słuchowych.
U wszystkich pacjentów przeprowadzono obustronną rekonstrukcję słuchu. Średni próg odpowiedzi słuchowej pnia mózgu w prawym (lewym) uchu wynosił >95 dB (>95 dB) u wszystkich pacjentów na początku badania, a średni próg odpowiedzi słuchowej pnia mózgu w prawym (lewym) uchu powrócił do 58 dB (58 dB) u pacjenta 1, 75 dB (85 dB) u pacjenta 2 i 55 dB (50 dB) u pacjenta 3 w 26. tygodniu obserwacji oraz 75 dB (78 dB) u pacjenta 4 i 63 dB (63 dB) u pacjenta 5 w 13. tygodniu obserwacji. U wszystkich pięciu pacjentów przywrócono percepcję mowy i możliwość lokalizacji źródła dźwięku. Najstarszy pacjent włączony do badania miał 11 lat, co uważa się za okres poza optymalnym zakresem nabywania języka, po którym dziecko zwykle ma trudności z nauką mówienia. Mimo tego, po leczeniu dziecko zaczęło używać pojedynczych słów i mogło rozpocząć naukę mowy.
Zaobserwowano nieznaczny wzrost zgłaszanych działań niepożądanych w porównaniu z terapią obejmującą jedno ucho, co było związane ze zwiększoną odpowiedzią immunologiczną u pacjentów w wyniku podwojenia dawki terapii. Nie wystąpiła żadna toksyczność ograniczająca dawkę, ani poważne zdarzenie niepożądane. Najczęstszymi zdarzeniami niepożądanymi były zwiększona liczba limfocytów i zwiększone stężenie cholesterolu.
W podsumowaniu autorzy badania podkreślili, że obuuszna terapia genowa AAV1-hOTOF jest wykonalna, bezpieczna i skuteczna u pacjentów z wrodzonym upośledzeniem słuchu spowodowanym mutacją w genie OTOF. Wyniki badania poszerzają możliwości leczenia i zachęcają do terapii genowej dziedzicznej głuchoty spowodowanej różnymi mutacjami genowymi.
Na podstawie:
- Wang H, Chen Y, Lv J, Cheng X, Cao Q, Wang D, Zhang L, Zhu B, Shen M, Xu C, Xun M, Wang Z, Tang H, Hu S, Cui C, Jiang L, Yin Y, Guo L, Zhou Y, Han L, Gao Z, Zhang J, Yu S, Gao K, Wang J, Chen B, Wang W, Chen ZY, Li H, Shu Y. Bilateral gene therapy in children with autosomal recessive deafness 9: single-arm trial results. Nat Med. 2024 Jun 5.
- Talia Pittman, Gene therapy restores hearing in both ears of children with rare genetic deafness. Pet. 2024 Jun 10.