Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (Food and Drug Administration, FDA) zatwierdziła terapię opartą na nowatorskiej metodzie edycji genów CRISPR/Cas9 exagamglogene autotemcel lub exa-cel (Casgevy) firmy Vertex Pharmaceutical dla pacjentów powyżej 12. roku życia z beta-talasemią zależną od transfuzji.
Decyzja ta została wydana ponad 2 miesiące przed planowanym docelowym terminem PDUFA (Prescription Drug User Fee Act – zwyczajowe określenie terminu, w jakim FDA jest zobowiązana odpowiedzieć na wniosek o zatwierdzenie leku, przyp. red.) i jest już drugim wskazaniem zatwierdzonym w przypadku tej przełomowej terapii. W grudniu ubiegłego roku FDA zatwierdziła Casgevy w leczeniu niedokrwistości sierpowatokrwinkowej.
Casgevy to pierwsza terapia zatwierdzona przez FDA wykorzystująca technologię CRISPR/Cas9. CRISPR/Cas9 pozwala precyzyjnie przecinać nici DNA w docelowych obszarach, umożliwiając dokładną edycję (usuwanie, dodawanie lub zastępowanie) zmutowanego materiału genetycznego. Dzięki modyfikacjom komórki macierzyste krwi wykazują zwiększoną produkcję hemoglobiny płodowej (fetal hemoglobin, HbF). U pacjentów z dziedzicznymi chorobami krwi zwiększone stężenie HbF zapobiega powstawaniu nieprawidłowych czerwonych krwinek.
Zatwierdzenie terapii w beta-talasemii zależnej od transfuzji opiera się na danych z kluczowych badań wykazujących „spójną i trwałą odpowiedź na leczenie” u 52 pacjentów, którzy otrzymali wlew i byli w obserwacji przez okres do 4 lat. Jak wynika z komunikatu prasowego firmy Vertex wydanego pod koniec ubiegłego roku, leczenie umożliwiło uniezależnienie od transfuzji u 91.4% pacjentów z beta-talasemią i istotnie zwiększyło ich jakość życia.
„Po historycznym zatwierdzeniu przez FDA leku Casgevy w leczeniu anemii sierpowatokrwinkowej ekscytujące jest uzyskanie zatwierdzenia w beta-talasemii zależnej od transfuzji na długo przed datą PDUFA” – stwierdziła w oświadczeniu dyrektor generalna firmy Vertex, Reshma Kewalramani. – „Pacjenci z zależną od transfuzji beta-talasemią zasługują na nowe, potencjalnie lecznicze opcje terapeutyczne i nie możemy się doczekać momentu udostępnienia Casgevy kwalifikującym się pacjentom”.
W oświadczeniu prasowym firma Vertex zauważyła, że dzięki rozszerzonemu zatwierdzeniu około 1000 pacjentów powyżej 12. roku życia będzie kwalifikować się do podania leczenia w tym wskazaniu.
Exa-cel wymaga podawania w autoryzowanych ośrodkach terapeutycznych mających doświadczenie w przeszczepianiu komórek macierzystych. Terapia, której katalogowa cena w Stanach Zjednoczonych wynosi 2,2 miliona dolarów, powinna być dostępna w dziewięciu autoryzowanych ośrodkach terapeutycznych na początku tego roku.
Na podstawie: https://www.medscape.com/viewarticle/crispr-based-gene-therapy-earns-beta-thalassemia-approval-2024a100018i, https://ash.confex.com/ash/2023/webprogram/Paper190534.html