Terapia z użyciem limfocytów T z chimerycznym receptorem antygenowym (CAR – T) stanowi rodzaj zarówno immunoterapii jak i terapii genowej, która jest skuteczna w agresywnych B-komórkowych nowotworach układu chłonnego, w tym w ostrej białaczce limfoblastycznej (acute lymphoblastic leukemia – ALL), chłoniaku z rozlanych, dużych limfocytów B (diffuse large B cel lymphoma – DLBCL) oraz w pierwotnym chłoniaku śródpiersia z dużych komórek B (primary mediastinal large B – cell lymphoma – PMBCL). Celem podania terapii CAR-T jest wzmocnieniu układu odporności chorego w walce z chorobą, a dokładnie w rozpoznawaniu i niszczeniu komórek nowotworowych. Ze względu na duży potencjał terapii CAR-T prowadzony jest szereg badań nad celowością i skutecznością CART-T również w innych nowotworach, w tym w guzach litych.
Schemat terapii polega na pobraniu od pacjenta jego własnych limfocytów T, które następnie ulegają modyfikacjom genetycznym w warunkach laboratoryjnych in vitro, po to by wyposażone w odpowiednie właściwości wróciły do organizmu pacjenta oraz zaczęły skutecznie rozpoznawać i niszczyć komórki nowotworowe. Narzędziem jakie limfocyty T zyskują na drodze modyfikacji genetycznej jest receptor CAR, który wprowadzony jest do komórek chorego z użyciem wektora wirusowego.
CAR to genetycznie zmodyfikowane białko, sztuczny receptor, który składa się z fragmentu zewnątrzkomórkowego, który wiąże docelowy antygen obecny na komórce nowotworowej za pomocą łańcucha lekkiego, domeny rozdzielającej, domeny przez-błonowej, a także wewnątrzkomórkowej domeny sygnałowej. Po rozpoznaniu docelowego antygenu dochodzi do aktywacji komórki CAR-T. W konsekwencji rozpoznania antygenu obecnego na komórce nowotworowej przez komórkę CAR-T, a następnie jej aktywacji, komórka nowotworowa zostaje zniszczona. To co wyróżnia komórki CAR-T od limfocytów T niemodyfikowanych to fakt, że komórki CAR-T rozpoznają i niszczą komórki nowotworowe niezależnie i bez konieczności wcześniejszego rozpoznania antygenów prezentowanych przez cząsteczki głównego układu zgodności tkankowej (major histocomaptibility complex – MHC). Dodatkowo, CAR-T w organizmie chorego ulegają podziałom, aż do całkowitej eliminacji komórek nowotworowych.
Literatura:
1.Skórka, Ostapińska K, Malesa A, Giannopoulos K. The application of CAR-T cells in haematological malignancies. Arch. Immun. Ther. Exp. 2020 vol 68,34, s. 1-19,: DOI: 10.1007/s00005-020-00599-x