Intellia uzyskała zgodę FDA na rozpoczęcie badania III fazy nad terapią genową z użyciem metody edycji genów w amyloidozie transtyretynowej

Intellia Therapeutics poinformowała, że otrzymała zielone światło od amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) na rozpoczęcie badania III fazy nad terapią opartą na edycji genów, ukierunkowaną na rzadką chorobę amyloidozę transtyretynową (ATTR).

ATTR jest rzadką, postępującą i śmiertelną chorobą. Dziedziczna ATTR (hATTR) występuje, gdy dana osoba rodzi się z określoną mutacją w genie TTR. Mutacja ta powoduje, że wątroba wytwarza białko zwane transtyretyną (TTR) w nieprawidłowej formie, które odkłada się w organizmie. hATTR może objawiać się jako polineuropatia (hATTR-PN) prowadząca do uszkodzenia nerwów lub kardiomiopatia (hATTR-CM) obejmująca chorobę mięśnia sercowego, prowadząca do niewydolności serca. Ponadto, niezmutowane lub dzikie białko TTR może również gromadzić się w organizmie, prowadząc do ATTR typu dzikiego (wtATTR). Szacuje się, że na całym świecie żyje około 50 000 pacjentów z hATTR i od 200 000 do 500 000 osób z wtATTR. Choroba ta rozwija się u osób dorosłych od ok. 4-tej dekady życia. Na skutek uszkodzenia nerwów obwodowych, czyli polineuropatii, dochodzi do osłabienia i zaniku mięśni kończyn, następnie do utraty możliwości chodzenia, aż do całkowitego unieruchomienia chorego. Uszkodzenie nerwów czuciowych prowadzi do osłabienia czucia, występowania drętwień oraz bólu. Co więcej, uszkodzeniu ulegają również włókna autonomiczne sterujące pracą narządów wewnętrznych, co prowadzi do omdleń, zaparć, uporczywych biegunek, utraty kontroli nad oddawaniem stolca i moczu. Z czasem objawy się nasilają, prowadząc do śmierci na skutek wyniszczenia w ciągu ok. 10 lat od początku wystąpienia objawów. Jeśli dochodzi do uszkodzenia serca, czyli kardiomiopatii, to czas przeżycia chorego wynosi ok. 2-6 lat.

Terapia genowa firmy Intellia, nazwana NTLA-2001, została zaprojektowana jako jednorazowe leczenie ATTR. Terapia, wykorzystując edycję genów z użyciem metody CRISPR/Cas9, eliminuje gen odpowiedzialny za produkcję białka TTR, które u osób cierpiących na tę chorobę odkłada się w postaci toksycznych nagromadzeń w sercu i nerwach. NTLA-2001 jest pierwszą eksperymentalną terapią CRISPR podawaną ogólnoustrojowo lub poprzez iniekcję dożylną w celu edycji genu wewnątrz ludzkiego ciała. Opatentowana niewirusowa platforma firmy Intellia wykorzystuje nanocząsteczki lipidowe zaprojektowane w celu dostarczenia do wątroby prostego, dwuczęściowego systemu edycji genomu opartego na cząsteczkach gRNA oraz mRNA. Solidne dane przedkliniczne Intellia wykazujące głęboką i długotrwałą redukcję transtyretyny (TTR) po znokautowaniu docelowego genu in vivo potwierdzają potencjał NTLA-2001 jako pojedynczej dawki leczenia.

Planowane badanie będzie pierwszym w Stanach Zjednoczonych badaniem III fazy nad terapią opartą na CRISPR, która działa in vivo lub poprzez edycję genów wewnątrz ludzkiego ciała, a nie w komórkach pobranych od pacjentów. Intellia planuje rozpocząć badanie przed końcem 2023 roku.

Intellia opracowała NTLA-2001 wspólnie z firmą Regeneron, z którą współpracuje od 2016 roku. Firmy niedawno rozszerzyły swoją współpracę w celu opracowania leków in vivo na choroby neurologiczne i mięśniowe.

W Stanach Zjednoczonych zatwierdzono kilka leków do leczenia uszkodzeń nerwów spowodowanych amyloidozą transtyretynową. Jeden z nich, firmy Pfizer, jest dopuszczony do stosowania w kardiomiopatycznej postaci choroby, która jest celem badania III fazy firmy Intellia. Intellia planuje również kolejne badanie dotyczące polineuropatii. Zgoda na rozpoczęcie badania III fazy przez firmę Intellia sygnalizuje rosnące zaufanie FDA do terapii opartych na edycji genów CRISPR.

Zielone światło od FDA pojawia się w momencie, gdy Vertex Pharmaceuticals i CRISPR Therapeutics oczekują na decyzję FDA w sprawie zatwierdzenia terapii ex vivo anemii sierpowatej. Jeśli zostanie ona zatwierdzona przez FDA 8 grudnia, będzie to pierwszy lek oparty na CRISPR, który pojawi się na rynku w USA.

Na podstawie: