W kwietniu br. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (Food and Drug Administration, FDA) zatwierdziła terapię genową Beqvez (fidanacogene elaparvovec-dzkt) do leczenia dorosłych chorych z umiarkowaną do ciężkiej postacią hemofilii B. Jest ona wskazana u osób, które obecnie stosują profilaktykę czynnikiem IX (factor IX, FIX), mają aktualne krwotoki, powtarzające się epizody krwawienia lub nie mają przeciwciał neutralizujących przeciwko kapsydowi wirusa adenowirusowego serotypu Rh74var (AAVRh74var).
Hemofilia to rzadka choroba genetyczna spowodowana niedoborem ludzkiego czynnika IX krzepnięcia. Według Światowej Federacji ds. Hemofilii na całym świecie choruje na nią ponad 38 000 osób. Obecny standard opieki wymaga regularnych dożylnych wlewów osoczowego lub rekombinowanego czynnika IX.
„Wiele osób chorych na hemofilię B boryka się z zakłócaniem trybu życia, związanym z regularnymi wlewami FIX, a także z epizodami samoistnych krwawień, które mogą prowadzić między innymi do bolesnych uszkodzeń stawów i problemów z poruszaniem się” – powiedział w komunikacjie prasowym dr Adam Cuker, dyrektor Penn Comprehensive and Hemophilia Thrombosis Program.
Beqvez to jednorazowa terapia genowa zawierająca zmodyfikowany biologicznie kapsyd wirusa związanego z adenowirusami (adeno-associated virus, AAV) i wariant genu czynnika IX o wysokiej aktywności.
„Beqvez został zaprojektowany tak, aby zapewnić wieloletnią stałą kontrolę krwawienia przy jednorazowej dawce, zmniejszając obciążenie związane z częstymi infuzjami czynnika. Jesteśmy przekonani, że Beqvez zapewni długoterminowe korzyści kliniczne osobom chorym na hemofilię B, a także przyniesie korzyści systemom opieki zdrowotnej poprzez stopniowe zmniejszenie wydatków” – powiedział rzecznik firmy Pfizer, producenta leku.
Decyzja FDA opiera się na wynikach otwartego badania III fazy BENEGENE-2, mającego na celu ocenę skuteczności i bezpieczeństwa stosowania preparatu BEQVEZ u dorosłych mężczyzn (w wieku 18-65 lat) z umiarkowaną do ciężkiej postacią hemofilii B (definiowanej jako aktywność FIX wynoszącą 2% lub mniej). Głównym celem badania jest ocena rocznej częstości krwawień (annual bleeding rate, ABR) u uczestników leczonych terapią genową w porównaniu z profilaktycznym schematem zastępczym FIX, podawanym w ramach standardowej opieki. U pacjentów, którzy otrzymywali BEQVEZ w okresie oceny skuteczności po otrzymaniu jednorazowej dawki terapii zaobserwowano średni ABR wynoszący 2,5 w porównaniu ze średnim ABR wynoszącym 4,5 w co najmniej sześciomiesięcznym okresie poprzedzającym leczenie (mediana 1,2 roku obserwacji). Krwawienia wyeliminowano u 60% pacjentów w porównaniu z 29% w grupie leczonej profilaktycznie. W okresie oceny skuteczności zaobserwowano medianę ABR wynoszącą zero (zakres od 0 do 19) w porównaniu z grupą otrzymującą profilaktykę, w której mediana ABR wynosiła 1,3 (zakres od 0 do 53,9). Preparat BEQVEZ był na ogół dobrze tolerowany przez pacjentów, którzy go otrzymywali. Najczęstszym działaniem niepożądanym zgłaszanym w badaniach klinicznych fazy 3 i 1/2 było zwiększenie aktywności aminotransferaz. Nie zgłoszono żadnych zgonów, poważnych zdarzeń niepożądanych związanych z leczeniem lub związanych z reakcją na wlew, zdarzeń zakrzepowych lub wytworzenia inhibitora FIX.
Kierownictwo firmy Pfizer oświadczyło, że współpracuje z ośrodkami terapeutycznymi, płatnikami i społecznością chorych na hemofilię, aby zapewnić dostęp do terapii. W komunikacie prasowym podano, że firma Pfizer uruchamia program gwarancyjny oparty na trwałości reakcji pacjenta na leczenie, a jego celem jest zapewnienie ochrony finansowej poprzez ubezpieczenie od ryzyka niepowodzenia skuteczności.
„Program świadczy o naszej pewności zarówno co do możliwości naszego leku w zapewnianiu pacjentom korzyści, jak i wartości, jaką może on zaoferować systemowi opieki zdrowotnej. Oferta opiera się na trwałości odpowiedzi pacjenta na leczenie i przewidujemy, że zapewni ochronę finansową kwalifikującym się pacjentom poprzez ubezpieczenie od ryzyka niepowodzenia skuteczności” – podkreślił rzecznik firmy.
„W przypadku osób chorych na hemofilię leczenie choroby może wpływać na wiele aspektów ich życia. Jednorazowy wlew BEQVEZ może zapewnić kwalifikującym się pacjentom więcej czasu na to, co kochają” – powiedział Kim Phelan, dyrektor operacyjny Koalicji na rzecz Hemofilii B. – „Jesteśmy podekscytowani faktem, że BEQVEZ stanowi obiecującą opcję leczenia dla kwalifikujących się osób z hemofilią B”.
W grudniu 2023 r. terapia BEQVEZ została zatwierdzona przez organy regulacyjne w Kanadzie, a obecnie jest poddawana ocenie przez Europejską Komisję Leków. Jest to druga, obok Hemgenix (etranakogen dezaparwowek), terapia genowa zatwierdzona do leczenia dorosłych pacjentów z hemofilią B.
Zobacz całą publikację: U.S. FDA Approves Pfizer’s BEQVEZ™ (fidanacogene elaparvovec-dzkt), a One-Time Gene Therapy for Adults with Hemophilia B https://www.businesswire.com/news/home/20240425269649/en/.