W dniu 19 maja 2023 r. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (Food and Drug Administration, FDA) zatwierdziła beremagene geperpavec (Vyjuvek). Jest to wektorowa terapia genowa opartą na wirusie opryszczki pospolitej typu 1 (herpes simplex virus, HSV-1), stworzona przez Krystal Biotech Inc. Zgodnie z decyzją FDA beremagene geperpavec może być stosowany do leczenia ran u pacjentów powyżej 6 miesiąca życia z dystroficznym oddzielaniem się naskórka (dystrophic epidermolysis bullosa, DEB), u których stwierdzono jedną lub kilka mutacji w genie łańcucha alfa-1 kolagenu typu VII (COL7A1). Decyzja została oparta na wynikach badania klinicznego, które potwierdziło bezpieczeństwo i skuteczność terapii.
„[Beremagene geperpavec] to pierwsza zatwierdzona przez FDA terapia genowa dla DEB, rzadkiej i poważnej genetycznej choroby skóry” – powiedział w komunikacie prasowym dr Peter Marks, dyrektor Centrum Oceny i Badań Biologicznych FDA.
DEB jest spowodowane mutacją genu COL7A1. Gen ten koduje kolagen typu VII (COL7), który łączy skórę właściwą z błoną podstawną naskórka i jest niezbędny do utrzymania prawidłowej struktury skóry. Ze względu na jego znaczenie dla integralności i wytrzymałości skóry, niedobory COL7A1 mogą prowadzić do powstawania bolesnych i wyniszczających pęcherzy i ran. Istnieją 2 główne typy DEB. Postać dominująca DEB (DDEB) powoduje łagodne pęcherze wokół dłoni, stóp, kolan i łokci, podczas gdy postać recesywna (RDEB) może powodować rozległe pęcherze, które prowadzą do oszpecenia, utraty wzorku i potencjalnie śmiertelnych powikłań medycznych.
Beremagene geperpavec dostarcza do ran cząsteczki materiału genetycznego z prawidłowym genem COL7A1 przy użyciu wektora, który stanowi genetycznie zmodyfikowany wirus HSV-1. Ponadto terapia obniża zdolność zmutowanych genów COL7A1 do replikacji w komórkach. Beremagene geperpavec ma postać żelu, który nakłada się miejscowo na skórę.
Badacze przeprowadzili randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo badanie w celu ustalenia danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności beremagene geperpavec w grupie 31 pacjentów z DEB (30 z RDEB, 1 z DDEB). Pacjenci zostali losowo przydzieleni do grup otrzymujących miejscowo beremagene geperpavec lub placebo raz w tygodniu, a punkty końcowe oceniano podczas obserwacji trwającej 24 tygodnie.
Pierwszorzędowym punktem końcowym skuteczności była poprawa gojenia się ran, zdefiniowana jako różnica w odsetku potwierdzonego całkowitego (100%) zamknięcia rany pomiędzy pacjentami leczonymi beremagene geperpavec a pacjentami otrzymującymi placebo po 24 tygodniach. Badanie wykazało, że po 24 tygodniach aż 65% pacjentów leczonych beremagene geperpavec doświadczyło całkowitego zamknięcia ran w porównaniu do 26% pacjentów otrzymujących placebo.
Najczęstszymi zdarzeniami niepożądanymi związanymi ze stosowaniem beremagene geperpavec były: świąd, dreszcze, zaczerwienienie, wysypka, kaszel i katar. W oddzielnym badaniu klinicznym nie stwierdzono nowych danych dotyczących bezpieczeństwa u pacjentów z RDEB poniżej 1 roku życia, którzy otrzymywali miejscowo beremagene geperpavec.
Wniosek o zatwierdzenie beremagene geperpavec otrzymał od FDA oznaczenia leku sierocego, szybkiej ścieżki, terapii zaawansowanej medycyny regeneracyjnej i przeglądu priorytetowego. Ponadto terapia ta otrzymała również status przeglądu priorytetowego rzadkich chorób pediatrycznych, który jest częścią programu FDA, zachęcającego do opracowywania nowych terapii w celu zapobiegania lub leczenia rzadkich chorób u dzieci.
„Dzisiejsza decyzja pokazuje ciągłe zaangażowanie FDA we wspieranie rozwoju nowych metod leczenia, które spełniają niezaspokojone potrzeby w terapii rzadkich chorób” – powiedział dr Marks w komunikacie prasowym.