Skip to main content

FDA wydała przyspieszoną ocenę terapii genowej w dystrofii mięśniowej Duchenne’a

W ostatnich dniach listopada br. firma Sarepta ogłosiła, że Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (Food and Drug Administration, FDA) rozpoczęła pierwszy przegląd regulacyjny terapii genowej w dystrofii mięśniowej Duchenne’a. W oświadczeniu Sarepta poinformowała, że agencja zaakceptowała wniosek o przyspieszoną rejestrację leku, znanego jako SRP-9001 (delandistrogene moxeparvovec) i podejmie ostateczną decyzję do 29 maja 2023 roku. Jeżeli FDA zatwierdzi SRP-9001, będzie to pierwsza terapia genowa w tej chorobie.

Czym jest dystrofia mięśniowa Duchenne’a?

Dystrofia mięśniowa Duchenne’a to choroba genetyczna powodująca postępujący i nieodwracalny zanik mięśni. Jest to najczęściej występująca, a także jedna z najszybciej postępujących dystrofii mięśniowych. U podłoża choroby leży mutacja genu DMD, kodującego białko dystrofinę. Dystrofina jest odpowiedzialna za łączenie aktyny z błoną komórkową oraz przekazywanie sygnałów w komórkach. Jej brak powoduje uszkodzenia błony komórkowej i nekrozę komórek mięśniowych. Gen powodujący chorobę jest sprzężony z chromosomem płci, dlatego zapadają na nią niemal wyłącznie chłopcy. Pierwsze objawy pojawiają się między 3. a 8. rokiem życia. W wieku 12 lat większość pacjentów nie jest w stanie samodzielnie chodzić, a średnia długość ich życia wynosi zaledwie 28 lat.

Jak dotąd nie ma żadnej skutecznej formy leczenia tej choroby – stosowane są kortykosteroidy opóźniające jej rozwój, a także nowoczesne formy rehabilitacji i zabiegi ortopedyczne pomagające w częściowym przywróceniu sprawności. Badania nad rozwojem terapii genowej w chorobie Duchenne’a są prowadzone od lat 90. i stanowią ogromną nadzieję dla pacjentów i lekarzy zajmujących się tym schorzeniem.

Więcej o badanej terapii

SRP-9001 ma na celu dostarczenie genu kodującego mikro-dystrofinę (skróconą, ale funkcjonalną wersję białka dystrofiny) do komórek mięśniowych organizmu za pomocą wektora wirusowego. Terapia jest opracowywana wspólnie przez firmy Sarepta i Roche.

Decyzja FDA na temat zatwierdzenia produktu SRP-9001 będzie oparta na łączonych wynikach z kilku badań klinicznych fazy 1 i 2 – SRP-9001-101, SRP-9001-102 oraz SRP-9001-103. Wyniki z trwającego obecnie badania klinicznego 3 fazy SRP-9001-301 (EMBARK) są spodziewane dopiero w ostatnich miesiącach 2023 roku. 

W badaniu SRP-9001-101 oceniano bezpieczeństwo i skuteczność terapii genowej u 4 pacjentów z chorobą Duchenne’a w wieku od 4. do 7. roku życia. Pacjenci byli oceniani przy użyciu skali North Star Ambulatory Assessment (NSAA), używanej do pomiaru funkcjonalnych zdolności motorycznych u chodzących osób z chorobą Duchenne’a. Skala ta ocenia 17 podstawowych funkcji motorycznych i służy do monitorowania postępu choroby i efektów leczenia. Maksymalny wynik możliwy do uzyskania wynosi 34 punkty i oznacza w pełni samodzielne funkcjonowanie. Po czterech latach obserwacji całkowite wyniki NSAA dla pacjentów leczonych SRP-9001 były o 9,9 punktu (średnie nieskorygowane) i 9,4 punktu (średnie metodą najmniejszych kwadratów) lepsze niż w porównywalnej kohorcie zewnetrznej (p=0,0125). Pacjenci ci mają obecnie średnio ponad 9 lat, czyli są w wieku, w którym potencjalnie można spodziewać się szybkiego pogorszenia funkcji motorycznych.

W czerwcu br. Sarepta zaprezentowała wyniki z okresu jednego roku obserwacji z badania 1 fazy SRP-9001-103 (ENDEAVOR), w którym wykorzystano SRP-9001 w docelowej dawce handlowej. Do badania włączono 38 uczestników, w tym 20 uczestników w wieku od 4 do 7 lat (kohorta 1) oraz rozszerzoną kohortę obejmującą pacjentów starszych chodzących i niechodzących. W kohorcie 1 pacjenci leczeni SRP-9001 wykazywali poprawę o 3,8 punktu (średnie nieskorygowane) i poprawę o 3,2 punktu (średnie metodą najmniejszych kwadratów) w skali NSAA rok po leczeniu, w porównaniu z kontrolą zewnętrzną ważoną wskaźnikiem skłonności (p=0,0001). Po roku, stosując nieskorygowane średnie, całkowite wyniki NSAA u pacjentów leczonych SRP-9001 poprawiły się o 4 punkty z 22,1 do 26,1, a uczestnicy kontroli zewnętrznej poprawili się o 0,2 punktu z 21,9 do 22,1. Uczestnicy badania odnotowali również statystycznie istotną poprawę w czasowych testach czynnościowych rok po leczeniu w porównaniu z kontrolą zewnętrzną. 

Profil toksyczności leku był podobny we wszystkich dotychczasowych badaniach. Najczęstszym zdarzeniem niepożądanym związanym z leczeniem były wymioty oraz przejściowy wzrost aktywności enzymów wątrobowych. W badaniu 9001-103 wystąpiło jedno poważne zdarzenie niepożądane pod postacią zapalenia mięśnia sercowego w kohorcie 2 (starsi pacjenci ambulatoryjni w wieku >8 lat). Pacjent nie miał jednak żadnych objawów przedmiotowych ani podmiotowych dysfunkcji skurczowej, a rezonans magnetyczny serca po miesiącu od otrzymanego leczenia wykazał prawidłową czynność i częściowe ustąpienie zmian w mięśniu sercowym.

Nadzieja na poprawę jakości życia

„Duchenne jest nieubłaganie degeneracyjną i niezmiennie śmiertelną chorobą, pozbawiającą dzieci mięśni i funkcji motorycznych […]” – powiedział Doug Ingram, prezes i dyrektor generalny Sarepta Therapeutics. – „Nasze zgłoszenie wniosku o przyspieszone zatwierdzenie oraz jego akceptacja przez FDA jest niezwykle ważnym kamieniem milowym w naszych wysiłkach zmierzających do jak najszybszego wprowadzenia potencjalnie zmieniającej życie terapii genowej pacjentów z Duchenne”.

Na podstawie:

  1. FDA grants speedy review to Sarepta’s Duchenne gene therapy
  2. Sarepta Therapeutics Announces That U.S. FDA has Accepted for Filing and Granted Priority Review for the Biologics License Application for SRP-9001, Sarepta’s Gene Therapy for the Treatment of Ambulant Individuals with Duchenne Muscular Dystrophy
  3. Sarepta Therapeutics’ Investigational Gene Therapy SRP-9001 for Duchenne Muscular Dystrophy Demonstrates Significant Functional Improvements Across Multiple Studies
  4. Mendell JR, Sahenk Z, Prior TW. The childhood muscular dystrophies: diseases sharing a common pathogenesis of membrane instability. J Child Neurol. 1995 Mar;10(2):150-9. doi: 10.1177/088307389501000219. PMID: 7782608.